САМАЕ ВАЖНАЕ

На дошцы гонару за працу на расейскую абаронку. Як віцебскі завод «Маналіт» зарабляе на вайне

«Гэта сюрпрыз». Халезін — пра «Urząd Przyjemności» як правакацыю Свабоднага тэатру і пра опэру паводле рамана Сашы Філіпенкі «Слон»

Усе квіткі на прэм’еру новай пастаноўкі Беларускага свабоднага тэатру ў Варшаве ў верасьні прададзеныя. «Urząd Przyjemności» («Бюро прыемнасьцяў») — гэта споведзі беларусаў, якія не хацелі зьяжджаць, але былі вымушаныя, а цяпер даказваюць бюракратам, што маюць права на жыцьцё.

Што новага рабілі ўлады ў рэпрэсіях у першай палове 2025 году. Агляд справаздачы Human Constanta

Праваабарончая арганізацыя Human Constanta апублікавала агляд «Барацьбы з экстрэмізмам» у Беларусі за красавік — чэрвень 2025 года». Разам зь юрыстам Human Constanta прааналізавалі асноўныя тэндэнцыі — пагарталі справаздачу на 50 старонак.

Менш аўтобусаў і машын, удвая менш бульбы. Як зьніжэньне экспарту ў Расею можа паўплываць на заробкі беларусаў

Продажы аўтобусаў МАЗ у Расею за год праселі на 55%, а ўвоз аўтамабіляў упаў утрая. Расказваем, што адбываецца зь беларускім экспартам на ўсход.

«ПіК Свабоды». «Корж наўмысна зрабіў канцэрт 9 жніўня і абʼяднаў беларусаў, няхай і з непалітычнымі мэтамі», —Аляксандар Кныровіч

Ці зрабіў рэпэр Макс Корж дрэнную рэкляму беларусам у Польшчы? Дзе знаходзіцца новы прэзыдэнт Беларусі? Ці дадуць акно магчымасьцяў для беларусаў сустрэчы Трампа з Пуціным і Зяленскім?

Жыцьцё без дакумэнтаў. Што адбываецца зь беларусамі Грузіі, у якіх скончыліся тэрміны дзеяньня пашпартоў

Міхаіла, які з 2016 года жыве ў Грузіі, і ў якога беларускі пашпарт скончыўся ў 2020-м, у ліпені зьмясьцілі ў міграцыйную турму. Пасьля ўмяшальніцтва праваабаронцаў яго выпусьцілі, але шансаў атрымаць міжнародную абарону ў яго мала.

Як наблізіць перамены ў Беларусі? Адказваюць топавыя ўдзельнікі канфэрэнцыі «Новая Беларусь». ВІДЭА

Падчас канфэрэнцыі «Новая Беларусь» у размове са Свабодай палітыкі і грамадзкія дзеячы тлумачаць, чаму 2020-ы ня стаў паразай, якія інструмэнты сапраўды працуюць супраць рэжыму, і як выкарыстаць рэдкія моманты геапалітычнага акна магчымасьцяў.

«Дэдлайн — наступнае 9 жніўня», — Ціханоўскі расказаў Свабодзе пра 500 заявак у яго каманду і прапанову адміністрацыі Трампа

Падчас канфэрэнцыі «Новая Беларусь» у Варшаве былы палітвязень, блогер Сяргей Ціханоўскі даў інтэрвію Свабодзе, у якім назваў сябе палітыкам, заявіў, што выступае супраць гвалтоўнай перамены ўлады, кажа, што да яго ў каманду ўжо запісаліся 500 чалавек, у тым ліку 100 зь Беларусі.

У Варшаве прайшоў «Марш Свабоды» на пяцігодзьдзе пратэстаў 2020-га. Глядзіце, як гэта было

У пятую гадавіну прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году ў Беларусі і самых масавых пратэстаў супраць рэжыму Аляксандра Лукашэнкі 9 жніўня ў Варшаве прайшоў «Марш Свабоды».

Што Лукашэнка хоча давесьці ЗША. Інтэрвію з элемэнтамі скандалу, — аналіз Валера Карбалевіча

Галоўнае палягае ў тым, што Лукашэнка настойліва спрабуе ўпісацца ў перамоўны працэс ЗША і Расеі, больш таго, прэтэндуе ў ім на важную ролю. Чарговым разам ён заклікае правесьці перамовы паміж Пуціным і Трампам у Менску, бярэцца арганізаваць такую сустрэчу.

Паўмільёна рэпрэсаваныя, паўмільёна ў эміграцыі: уражальныя лічбы пра беларусаў пасьля 2020 году

Пяць гадоў таму ў Беларусі адбыліся прэзыдэнцкія выбары, якія суправаджаліся небывалай хваляй пратэстаў і самымі жорсткімі рэпрэсіямі ў найноўшай гісторыі краіны — статысячныя маршы, тысячы затрыманых і асуджаных… Празь пяць гадоў рэпрэсіі не спыніліся.

2020 год як пункт адліку. Некалькі высноваў з нагоды пяцігадовага юбілею. Аналіз Валера Карбалевіча

Як вядома, вялікае бачыцца на адлегласьці. Вось ужо і пяць гадоў прайшло з тых векапомных падзей, якія, верагодна, нашы нашчадкі назавуць галоўнымі ў найноўшай беларускай гісторыі, а можа і ў больш працяглым гістарычным пэрыядзе.

«Кінулі не радзіму, а кінулі мяне». Як жывуць беларусы, чые дзеці зьехалі зь Беларусі пасьля 2020 году

«Лукашэнка сам гэта выдумаў». Што адказалі Ціханоўская і Латушка на абвінавачаньні ў прапагандысцкім фільме

Да гадавіны выбараў 2020 году на АНТ выйшаў сюжэт, дзе Ціханоўскую абвінавацілі ў атрыманьні грошай ад прадстаўнікоў Лукашэнкі, а Латушку – у намеры падпаліць штаб аб’яднанай апазыцыі. Свабода распытала палітыкаў пра ўражаньні ад стужкі.

Замест кампрамату на апазыцыю — самавыкрыцьцё ўладаў. Карбалевіч аб прапагандысцкім фільме

Вечарам 6 жніўня на дзяржаўным тэлеканале АНТ паказалі фільм, які закліканы быў дыскрэдытаваць апазыцыю. Ці ўдалося? Амаль усё паказанае ўлады раней ужо агучвалі. І вельмі шмат нестыковак, якія паказваюць самую ўладу ня ў лепшым выглядзе.

«Мастак, „падвешаны“ паміж небам і зямлёй». Рэпартаж з выставы памяці Алеся Пушкіна

У Музэі Вольнай Беларусі ў Варшаве адкрылася выстава «Застацца / Zostać», прысьвечаная памяці мастака Алеся Пушкіна, якому 6 жніўня споўнілася б 60 гадоў. На ёй экспануюцца карціны, інсталяцыі і скульптуры сучасных беларускіх творцаў.

Круглы стол паміж Лукашэнкам і апазыцыяй — прыгожая мара. Аналіз Валера Карбалевіча

Як выявілася, ідэя круглага стала паміж беларускімі ўладамі і дэмакратычнымі сіламі пакуль ня мае дэтальнага канцэпту і выглядае як прыгожая мара. Піша палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч.

«Тры гады будуць выкрасьленыя з жыцьця». Як асуджаныя да «хатняй хіміі» адбываюць пакараньне

Усё часьцей удзельнікам пратэстаў 2020 года прызначаюць «хатнюю хімію». Ці нашмат гэтае пакараньне мякчэйшае за рэальную калёнію, Свабода высьвятляла з самімі «хімікамі» і юрыстамі.

Непрыняцьце беларусамі гвалту — падмурак для нацыянальнага дыялёгу, — філёзафка Тацяна Шчытцова

Філёзафка Тацяна Шчытцова, аўтарка новай кнігі «Салідарнасьць узрушаных», тлумачыць, якія новыя якасьці набыло беларускае грамадзтва ў 2020 годзе, актуалізуе панятак «дэкалянізацыя» і дае свой адказ на пытаньне, ці пацярпела паразу беларуская рэвалюцыя.

«Доктар у кішэні»: беларусы распрацавалі бясплатную аплікацыю Doctorina

Беларусы распрацавалі мабільны мэдычны дапаможнік Doctorina, які можа кансультаваць у пытаньнях здароўя, у тым ліку па-беларуску. Цяпер ён даступны для iOS і для Android. Адзін з каманды — доктар Станіслаў Салавей, ён выконвае ў гэтым праекце ролю дасьледніка.

Беларусь стала найбуйнейшым пакупніком расейскай сьвініны. Чаму і ці будзе яе дэфіцыт

Беларусь стала найбуйнейшым пакупніком расейскай сьвініны, хоць раней сама пастаўляла гэты прадукт у Расею. Разьбіраемся, ці вырастуць праз гэта цэны і ці магчымы дэфіцыт мяса.

Ад летапісаў да прагнозаў і дасьледаваньняў: як мяняецца беларускі клімат

Увесну 2025 году Беларусь апынулася ў цэнтры кліматычнай анамаліі. Пасьля найцяплейшага за ўсю гісторыю мэтэаназіраньняў студзеня прыйшлі рэзкія пахаладаньні, замаразкі, марудная вясна і зрыў сельскагаспадарчага сэзону.

Моўны тэст: конь

Крыштап Монвід Дарагастайскі — ня толькі дзяржаўны дзяяч, ваяр, навуковец, але і выбітны знаўца коней. Ушануйма 410-ю гадавіну сьмерці К. М. Дарагастайскага моўным тэстам на тэму ягонага захапленьня.

Іх адказ Трампу. Валаамскія сябры па няшчасьцю. Аналіз Валера Карбалевіча

Складваецца ўражаньне, што Пуцін выклікаў Лукашэнку ў Валаам для псыхатэрапіі. Яму патрэбная псыхалягічная падтрымка перад тым, як уступіць у новы зацяжны канфлікт з ЗША. Усе дыктатары — адзінокія людзі. Прычым, у адносінах Лукашэнкі і Пуціна адбываецца ўзаемная псыхатэрапія.

Багатая сталіца. Чаму ў Беларусі такая вялікая розьніца заробкаў паміж Менскам і рэгіёнамі

У Менску зарабляюць у 1,5 раза больш, чым у Віцебскай вобласьці. Чаму заробкі ў Беларусі так адрозьніваюцца і што зрабіць, каб гэта выправіць.

Падзеі тыдня: Галоўны перамоўнік з ЗША. «Нетэлефонная размова» з Пуціным. Адказ Ціханоўскага Лукашэнку

Навошта Лукашэнка зноў паехаў да Пуціна ў Расею? Ці сапраўды Лукашэнка быў гатовы вызваліць некалькі тысячаў палітвязьняў? Што вядома пра прадстаўніка Лукашэнкі на перамовах паміж уладамі Беларусі і ЗША? Ці рэалістычная ідэя круглага стала паміж уладай і апазыцыяй пра пасярэдніцтве ЗША?

Падзеньні дронаў у Беларусі — гэта вынік рыкашэтаў, — тлумачэньне ўкраінскага вайсковага экспэрта

Чаму баявыя дроны сталі падаць на Беларусь зь ліпеня 2024 году? Як далёка можа праляцець дрон, якому сродкамі радыёэлектроннай барацьбы пашкодзілі сыстэму кіраваньня? Чаму беларуская супрацьпаветраная абарона ня зьнішчыла дрон, які ўпаў на Менск, далёка на падлёце да сталіцы?

Каханьне і ўцякацтва. Гісторыя беларуска-расейскай ЛГБТ-пары, у якой аднаму з партнэраў адмовілі ў легалізацыі ў Баўгарыі

Беларус Андрэй Саром і расеец Аляксей Бачынскі разам 15 гадоў. Яны расказваюць, што цяпер перажываюць адзін з самых складаных пэрыядаў, бо ў эміграцыі аднаму зь іх адмовілі ў легалізацыі, а другому ўхвалілі заяўку на яе.

Кнігі ў вогнішчы. Першага жніўня 1937 году ў двары менскай турмы НКВД былі спаленыя дзясяткі тысяч беларускіх рукапісаў

1 жніўня 1937 году ў двары менскай унутранай турмы НКВД, вядомай як «амэрыканка», супрацоўнікі карных органаў разьвялі вялізнае вогнішча і спалілі дзясяткі тысяч беларускіх рукапісаў.

«Сёньня няма аб’ектыўных прычын для Лукашэнкі пачынаць дыялёг зь Ціханоўскай», — Валер Кавалеўскі

Кіраўнік Агенцтва эўраатлянтычнага супрацоўніцтва Валер Кавалеўскі крытычна камэнтуе ідэю круглага стала паміж уладай і апазыцыяй, тлумачыць, чаму менскаму рэжыму не патрэбныя перамовы з дэмакратычнымі сіламі і што рэальна могуць абмяркоўваць Менск і Вашынгтон

«Гэта ўжо задзяўбло». Як беларусы ў Польшчы гадамі чакаюць легалізацыі і чаму так адбываецца

Беларусы ў Польшчы вымушаныя чакаць дазволаў на жыхарства і польскіх праязных дакумэнтаў для іншаземцаў больш за год. Жыць бязь дзейных дакумэнтаў некамфортна. Узьнікаюць праблемы з уладкаваньнем на працу, іншыя нязручнасьці. Разьбіраліся ў праблеме з адмыслоўцамі, паслухалі гісторыі людзей.

Шкода. Рыкард Юзьвяк — пра Ўкраіну і Эўрапейскі Зьвяз

Палітыкі ў Эўразьвязе ўздыхнулі з палёгкай пасьля таго, як прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі зьмяніў сваю пазыцыю наконт заканадаўства, якое абмяжоўвала незалежнасьць двух ключавых антыкарупцыйных ведамстваў.

«ПіК Свабоды»: Ці была выбухоўка? Чаму не эвакуявалі людзей? Куды насамрэч ляцеў дрон? Тлумачыць прадстаўнік BelPol

Вайна ў выглядзе падаючых дронаў з выбухоўкай прыйшла ў Менску. Ці рыхтуюць такім чынам Беларусь да ўдзелу ў агрэсіі супраць суседніх дзяржаваў, у тым ліку чальцоў NATO? Ці гатовая супрацьпаветраная абарона Беларусі да барацьбы з дронамі?

Сумны юбілей. Хэльсынскія пагадненьні не перадухілілі вайну ў Эўропе

Пасьмяротнае жыцьцё дыктатараў: другое прышэсьце Чаўшэску

Нядаўняе апытаньне ў Румыніі паказвае надзвычай высокі ўзровень сымпатыяў да колішняга дыктатара Нікаляе Чаўшэску. Румынская навука элітам — расчараваньне народаў у іх спараджае сымпатыі да змрочных пэрсанажаў мінулага, што ў сваю чаргу мае палітычныя наступствы сёньня.

Новая рэальнасьць: дрон з выбухоўкай падае на сталіцу. Аналіз Валера Карбалевіча

Супрацьпаветраная абарона Беларусі дрэнна гатовая да барацьбы з дронамі. І разьмяшчэньне тут расейскай ядзернай зброі і ракетнага комплексу «Арэшнік» мала дапаможа вырашыць гэтую праблему.

«ПіК Свабоды»: Кібэрпартызаны супраць «Аэрофлота». Як беларускія і ўкраінскія хакеры мяняюць хаду вайны

Расейскі «Аэрофлот» другі дзень працягвае адмяняць рэйсы пасьля хакерскага нападу беларускіх Кібэрпартызанаў і пра-украінскай хакерскай групы Silent Crow. «Слава Україні! Жыве Беларусь!», так завяршылі сваё пасланьне хакеры.

Як войны мяняюць глябальную авіяцыю. Дасьледаваньне Свабоды

Цяпер найбольш значныя «забароненыя для палётаў» зоны зьяўляюцца ў выніку рэзкага росту ваенных рызык і поўнага закрыцьця паветранай прасторы рознымі краінамі ўва ўсім сьвеце.

Улезьці паўсюль. Навошта дзяржава ўмешваецца ў працу экскурсаводаў

У Беларусі зноў узяліся рэгуляваць працу экскурсаводаў — ад іх патрабуюць «укараняць кірункі ідэалягічнай працы ў сваёй прафэсійнай дзейнасьці». Пагаварылі зь беларусамі, якія ўладкаваліся гідамі ў Польшчы і Літве, пра адрозьненьні гэтай працы ў Беларусі і ў суседніх краінах.

Чаму здараюцца трагедыі з былымі беларускімі ваярамі ў мірным жыцьці? Пра самагубства добраахвотніка ў Гданьску і ня толькі

«Капітуляцыя» ці кампраміс? Эўразьвяз сутыкаецца з нэгатыўнай рэакцыяй з-за гандлёвай зьдзелкі з ЗША

ЗША і ЭЗ ледзьве пазьбеглі паўнавартаснай гандлёвай вайны пасьля рамачнага пагадненьня, дасягнутага ў Шатляндыі 27 ліпеня.

Ці бясьпечна лётаць на самалётах зь Беларусі ў Расею. Тлумачыць авіяцыйны экспэрт

У размове з Свабодай авіяцыйны экспэрт, кандыдат тэхнічных навук тлумачыць, што такое плян «Ковёр», ці могуць расейскія вайскоўцы зноў пераблытаць цывільны самалёт з украінскім бесьпілётнікам і чаму паветраную прастору над эўрапейскай часткай Расеі ўвогуле варта закрыць.

Падарожжа ў вечную Беларусь. Згадваючы Эдварда Зайкоўскага

Мы сустрэліся ў Беларускай Майстроўні на пачатку 1980-х гадоў. Майстроўня была першым беларускім публічным аб’яднаньнем, у тагачаснай кваліфікацыі — «нефармалы». Сама атмасфэра там была сапраўды нефармальнай і хутка збліжала людзей на глебе цікавасьці да беларушчыны.

Міты пра космас. Зьняпраўджваем папулярныя ўяўленьні, у якія вы маглі верыць

«Убачыў указальнік „Ашмяны — Вільня“ і усё зразумеў». Палітвязень Дзьмітры Міхайлаў — пра тое, як вывозілі з краіны вызваленых 21 чэрвеня

«Я зразумеў, што гэта Менск, толькі з адной простай прычыны: у 2021 годзе я жыў у доме за 200 мэтраў ад будынка КДБ. І я пазнаў: гэтыя чайкі бясконцыя, гэтыя альбатросы крычаць, і каталіцкі сабор…».

«Прапаноўваў два блёкі Winston, каб перадалі Знаку ліст». Былы палітвязень Дзьмітры Міхайлаў — пра Максіма Знака

У папраўчай калёніі № 3 сядзяць некалькі беларускіх палітвязьняў. Адзін з самых вядомых — гэта адвакат Максім Знак. Пра яго няма зусім ніякіх зьвестак ужо некалькі гадоў. Верагодна, што з 2022 году і дагэтуль Максім знаходзіцца ў ПКТ — памяшканьні камэрнага тыпу.

Расейская мова і яе ўжываньне — гэта адкрытыя дзьверы ў Беларусь для нашага ўсходняга суседа, — Генадзь Коршунаў

Наколькі ўстойлівыя беларуская культура і беларуская нацыянальная сьвядомасьць? Ці магчымая іх перамога ў процістаяньні расейскай культуры і таму, што сёньня называецца «русский мир»? Ці можа беларуская ідэнтычнасьць зьнікнуць цалкам?

Грыбны сэзон. Якія стравы з грыбоў згадваў Колас, што дадавалі ў калдуны графа Тышкевіча і іншыя рэцэпты

Грыбны квас, крупнік, грыбы з капустай і проста лісічкі з бульбай. У беларускай традыцыі збор грыбоў — асобны рытуал. Чаму так атрымалася, якія стравы з грыбоў гатавалі стагодзьдзі таму і якія рэцэпты захаваліся.

Ціханоўскі, беларуская нафта і вучэньні з Расеяй. Карбалевіч пра вынікі тыдня

Лукашэнка зноў даручыў знайсьці нафту ў Беларусі. Генэральны штаб прапануе правесьці сумесныя вучэньні з Расеяй ля межаў з Літвой і Польшчай. А заявы Сяргея Ціханоўскага выклікалі рэзананс у літоўскім грамадзтве.

Чаму ўлады сталі хаваць рэпрэсіі — аналіз Валера Карбалевіча

Раней сілавікі ўсяляк дэманстравалі сваю брутальнасьць у змаганьні з палітычнымі праціўнікамі. Уся рабілася дзеля застрашэньня грамадзтва. Цяпер тактыка памянялася. Улады імкнуцца прыхаваць маштаб рэпрэсій. Амаль зьніклі пакаянныя відэа, у судах засакрэцілі інфармацыю пра «палітычныя» працэсы.